Quả thật đây là phim về ung thư mà, thoải mái đi, chưa kể nó còn tự hủy nữa. Sau khi xem xong Annihilation (2018), mình không nghĩ nhiều lắm đến “ý nghĩa phim” hay triết lý nhân sinh gì gì mà mọi người hay cố tìm, mà là nhận ra cách thức xem phim nhiều hơn. Sau khoảng 3 năm xem phim kiểu nghiêm túc, mình mạnh mẽ phản đối “tính thượng đẳng” trong phim ảnh và review. Mình tin rằng, không có phim nào hack não hay quá cao siêu, chỉ có bản thân nó tự trình diện trước bạn khi thời điểm phù hợp.
Mất 3 năm để mình xem xong Annihilation, bởi mỗi lần mở lên toàn ngủ gật. Từ đó mỗi khi khó ngủ mình lại mở phim xem một đoạn rồi ngủ khi nào không biết. Không phải là phim dở, cũng chẳng phải do mình xôi thịt đâu, mà là chưa tới thời điểm. Phải đến gần đây khi có trải nghiệm với bệnh tật và có chút suy nghĩ về suy tàn, mình mới xem lại Annihilation đàng hoàng. Nếu như bạn thật sự cần biết Annihilation có ý nghĩa gì thì mình chỉ có thể nói, điều nó ám chỉ rõ ràng nhất là bệnh ung thư, cơ chế tự hủy và tái tạo.
Phim giống như bài tập sinh học kiêm nội dung trình chiếu vào ngày thế giới phòng chống ung thư. Hint về ung thư nằm khắp phim, trong bản thân nhân vật (Ventress và con của Sheppard bị ung thư), trong câu thoại, nên mình không cần phải liệt kê ra nữa, nếu xem phim rồi bạn sẽ nhớ ra. Không chỉ mô tả cơ chế bệnh mà còn cách mỗi người đối mặt với nó.
Cách Josie chọn khoảnh khắc cuối cùng tương đồng với câu chuyện về các bệnh nhân ung thư. Mình từng nghe một người cô tâm sự rằng khoảng thời gian hóa trị, cô không muốn con trai dẫn bạn gái vào thăm mình vì khi ấy cô đang rất bi quan và không muốn ai nhìn thấy dáng vẻ tiều tụy của mình. Không chỉ ung thư, những căn bệnh có sức tàn phá dung mạo luôn khiến bệnh nhân thậm chí không muốn gặp người nhà. Họ sợ rằng sau cùng, ký ức trong lòng gia đình lại là hình ảnh héo úa của mình chứ không phải những gì đẹp đẽ trước đó.
Bộ ba ung thư, hủy diệt, tái tạo trong Annihilation liên kết chặt chẽ với nhau. Về cơ bản, tế bào trong cơ thể chúng ta tự hủy liên tục và tái tạo cái mới (các bạn có thể đọc bài viết này tại The New York Times). Nói chung là cứ 3 ngày bạn lại có quả tim mới. Ung thư thì phát triển do tế bào không chết mà, mà tế bào cũ, hỏng cứ phát triển ngoài tầm kiểm soát, hình thành tế bào mới bất thường, phát triển thành khối u (theo Cancer Center). Annihilation nói rất nhiều về thay đổi và tái tạo theo cả hai hướng phát triển hoặc chết.
Ở đầu phim Lena và Kane cũng bàn luận với nhau về bất tử, về giả thiết nếu phá vỡ giới hạn Hayflick (số lần một quần thể tế bào người bình thường sẽ phân chia trước khi quá trình phân chia tế bào dừng lại), thì tế bào sẽ không già mà phân chia mãi, ngăn cản quá trình lão hóa.
Tất cả nhân vật trong phim đều đã “chết” hoặc biến đổi theo cách nào đó, từ trước khi họ tham gia dự án. Sheppard nói rằng bản thân mình đã chết khi con gái qua đời, Kane chết khi biết vợ ngoại tình, Josie bị trầm cảm và Anya nghiện rượu. Đó là lý do Annihilation có kịch bản đan xen giữa hiện tại và quá khứ, giữa vùng X và cuộc sống bên ngoài.
Nhiều giả thiết cho rằng Kane và Lena như Adam và Eve, rằng họ là hai cá thể con người được Shimmer chấp nhận và “clone” (đây không phải từ đúng, nhưng dùng tạm). Phim này có thể xem theo nhiều cách và mỗi người tự có diễn giải, nhưng mình nghĩ giả thiết “người được chọn” chỉ là một tầng nghĩa nếu xem Annihilation là phim viễn tưởng người ngoài hành tinh. Nhưng mình tin là, Kane và Lena là hai người hiểu về bản chất của những con “clone” đó thôi.
Kane và Lena có kết cục khác nhau, tương đương là số phận “clone” của họ. Cái chết của mỗi nhân vật trong Annihilation phản ánh về con người họ. Sheppard đã đoán từ trước, “Chẳng ai tham gia dự án này nếu cuộc đời của họ đang yên ổn”. Kane chọn “dự án tự sát” này vì anh phát hiện vợ mình ngoại tình. Theo mình cảm nhận, có lẽ Kane không còn tìm được ý nghĩa gì ở cuộc sống ngoài kia, cộng thêm thể xác và tâm trí đã bị biến đổi, anh quyết định gửi hình ảnh phản chiếu của mình về gặp Lena, bởi anh không thể đối mặt với cô nữa.
Lena thì khác, cô có thể bước ra khỏi Shimmer, nhưng với một cơ thể đã bị biến đổi từ tế bào. Sự tái tạo của Lena thể hiện ở nhiều khía cạnh và đã được biết trước. Thứ nhất, cô không đi vào Shimmer để tìm cái chết, cô tìm sự chuộc tội. Cô thấy mình nợ Kane nên quyết đi vào đó để tìm hiểu điều gì đã biến đổi anh. Trước khi vào Shimmer, Lena vốn là người đang tự hủy hoại. Nhưng cô sớm nhớ ra lời Josie rằng Shimmer là lăng kính, nó khúc xạ mọi thứ, kể cả chúng ta. Lena bỏ lại tâm lý tự hủy ấy cùng con “clone”.
Chi tiết cho thấy sự tái tạo của Lena là hình xăm Ouroboros trên cánh tay trái của Lena. Cô không xăm mình, đó là hình xăm của Anya, nó phát triển trên da Lena từ sau khi gặp con cá sấu. Bài viết này chỉ là kiến giải riêng của mình, dựa trên trải nghiệm của mình. Các bạn có thể có cách nhìn riêng, không quan trọng đúng sai. Với những người đã có gia đình, có thể sẽ chú ý đến câu chuyện hôn nhân hơn. Hai người duy nhất ra khỏi Shimmer là Lena và Kane, họ cũng đã gặp được nhau, nhưng cơ bản là hai người xa lạ, về mặt vật lý lẫn tâm lý.
Nhìn chung Annihilation (2018) là một phim viễn tưởng hay, chỉ là nó cần bạn xem ở một thời điểm thích hợp.
